Wypadek w Pile.. ryzyko sportowe, promocja BRD czy nielegalny biznes?
W związku z tragicznym wypadkiem w dniu 07 stycznia w Pile który wg doniesień medialnych miał miejsce podczas szkolenia organizowanego przez Automobil Pilski Fundacja SOS przekazuje wyrazy współczucia osobom poszkodowanym oraz ich rodzinom oraz życzenia szybkiego powrotu do zdrowia.
Jednocześnie w tych okolicznościach Fundacja SOS pragnie zwrócić uwagę pewien ważny aspekt problemu, który dotyczy nie tylko tego tragicznego wydarzenia ale i bardzo wielu zdarzeń w Polsce.
Niemal w każdym zakątku kraju można znaleźć różnego rodzaju szkolenia, kursy i treningi doskonalące umiejętność prowadzenia pojazdów – zarówno samochodów jak i motocykli. Dzielą się ona na dwa rodzaje:
- sportowe (wyścigi, rajdy dla osób posiadających licencje sportowe oraz KJS)
- szkolenia z doskonalenia techniki jazdy (czyli zapoznanie z możliwościami kierującego i fizyką pojazdu, aby poznać grożące niebezpieczeństwa i potrafić im zapobiec).
Pierwsze realizowane są przez różnego rodzaju kluby w oparciu o funkcjonujące przepisy i dobre praktyki sportów motorowych, posiadają właściwe regulacje organizacyjne, regulaminy i warunki uczestnictwa. Nawet w KJS (Konkursowej Jeździe Samochodem) w zasadzie otwartej dla wszystkich chętnych – również bez licencji sportowej – zasady organizacji opierają się na dobrych praktykach „wyższego poziomu” sportowego. Ponadto uczestnicy tych sportów są zwykle do nich odpowiednio przygotowani: używają kasków a nierzadko specjalistycznych kombinezonów oraz przystosowanych technicznie pojazdów oraz są świadomi zagrożeń.
Większym problemem są wszelkie szkolenia doskonalące technikę jazdy. Organizowane przez różne podmioty gospodarcze (w tym czasem szkoły nauki jazdy) odpłatnie, jak i organizacje pozarządowe – najczęściej stowarzyszenia motoryzacyjne – nieodpłatnie lub nieodpłatnie. Szkolenia te prowadzone są często w miejscach, które są tymczasowo lub stale wyłączone z ruchu drogowego – nieużywanych lotniskach, starych parkingach, zapomnianych drogach wewnętrznych lub choćby profesjonalnych torach gokartowych. Niestety warunki te najczęściej odbiegają dalece od wymaganych a takiej sytuacji warunków bezpieczeństwa. Zajęcia prowadzą różnej maści instruktorzy nauki jazdy lub amatorzy sportów motoryzacyjnych.
Ustawy z dnia 5 stycznia 2011r o kierujących pojazdami w art. 112 jasno stanowi, iż szkolenie osób posiadających uprawnienia do prowadzenia pojazdów silnikowych może być prowadzone wyłącznie w ośrodku doskonalenia techniki jazdy (odtj) i stanowi działalność regulowaną, podlegającą wpisowi do specjalnego rejestru i nadzorowi wojewody. Szkolenia w nich prowadzone mogą być wyłącznie przez instruktorów posiadających właściwe uprawnienia zdobyte po odpowiednim kursie i państwowym egzaminie na Instruktora techniki jazdy (nie instruktora nauki jazdy – to różne uprawnienia).
ODTJ to ośrodek spełniający ścisłe i rygorystyczne wymagania związane z infrastrukturą i bezpieczeństwem określone w Rozporządzeniu MTiGM 16 stycznia 2013 r. w sprawie doskonalenia techniki jazdy.
Normy prawne w z ściśle określają zasady, w jakich szkolenia doskonalące technikę jazdy mogą być prowadzone ale niestety w znakomitej części przypadków prawo to jest łamane. Ogromna ilość tego rodzaju szkoleń oferowanych na rynku komercyjnie, jest prowadzonych przez podmioty nie wpisane do rejestrów odtj, przez osoby nie posiadające Świadectwa instruktora techniki jazdy lub w miejscach nie spełniających warunków bezpieczeństwa. Tym bardziej dziwi fakt, że tego rodzaju szkolenia bywają współorganizowane są przez policję a nawet dofinansowane ze środków publicznych w ramach programów promujących bezpieczeństwo ruchu drogowego (!). W ocenie Fundacji SOS bezsprzecznie dobrym i potrzebnym jest organizowanie wszelkich działań mających na celu poprawę b.r.d i zaangażowanie w ich organizację organów administracji czy podmiotów takich jak Policja, Inspekcja Transportu Drogowego czy Straż Pożarna jest ze wszech miar właściwa i potrzebna, jednak działania te muszą być realizowane zgodnie z obowiązującym prawem. Niedopuszczalne powinny być praktyki w których organizuje się szkolenia z doskonalenia techniki jazdy z pominięciem dookreślenia tytularnego „doskonalenie techniki jazdy” a nazywając je kreatywnie „Bezpieczna zima”, „Jak jeździć bezpiecznie”, „Bezpieczne cztery kółka” – w celu ominięcia prawa i uniknięcia odpowiedzialności. Organizowane w ten sposób są również odpłatne szkolenia komercyjne, które nie podlegają żadnemu nadzorowi, gdyż nie są zgłoszone wojewodom. Choć wypadek w Pile prawdopodobnie nie był bezpośrednio związany z organizowanym tam szkoleniem, gdyż wg doniesień prasowych wydarzył się poza terenem szkolenia i bez udziału uczestnika szkolenia ani Organizatora (na ten temat Fundacja SOS nie zabiera głosu w oczekiwaniu na ustalenia organów) to należy zauważyć, iż nawet z wydanym oświadczeniu Organizator jasno przyznaje, iż swoje działania skupia na „poprawie umiejętności kierowców i bezpieczeństwa w ruchu drogowym” a nie szkoleniu kierowców wyścigowych czy rajdowych w celach sportowych. Koniecznie należy tu jasno rozgraniczyć techniki jazdy sportowej, realizowanej wyłącznie w odpowiednich, separowanych warunkach, od kierowania pojazdem w ruchu drogowym, gdzie stosuje się inne zasady i techniki prowadzenia pojazdu i nie wolno tych spraw ze sobą łączyć.
Problem doskonalenia techniki jazdy to nie jedyna nieprawidłowość systemu szkolenia kierowców. Fundacja SOS niejednokrotnie podkreślała już fakt, iż a Polsce zmusza się odpowiedzialnych obywateli do powszechnego łamania prawa w sytuacji, gdy osoba posiadająca prawo jazdy lecz np. długim okresie nieużytkowania pojazdu chciałaby skorzystać z pomocy wykwalifikowanego instruktora nauki jazdy i pod jego okiem, przypomnieć sobie zasady ruchu i umiejętności obsługi pojazdu. Nierzadko też osoby migrujące z małych miejscowości chciałyby skorzystać z pomocy instruktora nauki jazdy aby poznać warunki ruchu drogowego w swoim nowym, dużym mieście. Zarówno w pierwszym przypadku – który bezsprzecznie można określić nauką jazdy, bo często ani wiedza ani umiejętności osoby są dalece niewystarczające jak i w drugim, gdzie właściwa postawa społeczna obywatela nakazuje mu skorzystać z pomocy profesjonalisty zamiast stwarzać utrudnienia i zagrożenia na drodze, realizowanie takich usług przez szkoły nauki jazdy są nielegalne.
Konieczne są daleko idące zmiany w systemie szkolenia kierowców w Fundacja SOS we współpracy z wieloma podmiotami publicznymi oraz organizacjami pozarządowymi wypracowuje właśnie optymalne z punktu widzenia wszystkich stron systemu szkolenia rekomendacje do zmian legislacyjnych.
W oparciu o informacje z: pila.naszemisto.pl
